Meer burn-outs door hybride werken

Tekst: Britt Vries

Barbara Kok, de oprichtster en mede-eigenaar van Burn Out Poli, onderdeel van Unlimited People, heeft altijd al een fascinatie gehad voor de menselijke psyche. Vanaf jonge leeftijd vroeg ze zich af wat mensen uniek maakt en wat hun keuzes beïnvloedt. Deze interesse leidde haar naar een studie in de psychologie, op zoek naar antwoorden. Barbara begon haar carrière 25 jaar geleden als kindertherapeut, waar ze ontdekte dat veel kinderproblemen hun oorsprong vinden in het gezin, met name bij de ouders. Dit inzicht bracht haar ertoe zich verder te verdiepen in stressfysiologie en menselijke drijfveren. Deze kennis en ervaring resulteerden in de oprichting van de Burn Out Poli, waarmee Barbara al vijftien jaar strijdt tegen burn-outs in Nederland.

Kun je wat vertellen over jouw aanpak?

‘Of het nou gaat om een burn-out, het dealen met aanhoudende klachten, problemen thuis of op het werk, dit zijn allemaal uitingsvormen van mensen die zijn vastgelopen. Inmiddels werken we al vijftien jaar met drie disciplines samen om deze mensen te begeleiden: een doorbraak coach, een emotie-therapeut en een osteopaat. Hierdoor is een holistische, geïntegreerde behandelwijze ontstaan voor mentale, emotionele en fysieke gezondheid. Dat is onze succesformule. Inmiddels hebben we zes vestigingen verspreid door Nederland waar 35 behandelaren werken. Zo hebben we in de afgelopen vijftien jaar al meer dan 4000 mensen mogen begeleiden. Zowel particulier als professioneel.’

Kun je wat vertellen over de oorzaak van burn-outs? 

‘In het kort komt het erop neer dat de mens 200.000 jaar geleden niet is gemaakt voor de wereld waarin we nu leven. Kort vechten en vluchten en jezelf van voeding voorzien, om vervolgens weer een langere tijd te kunnen herstellen: in die context zijn we gecreëerd. Van dit patroon van onze voorouders is niets meer over. De veelheid aan stressoren en prikkels die we vandaag de dag ervaren, leiden er bij veel mensen toe dat zij vastlopen; mentaal, emotioneel en fysiek. Daar moeten ze mee leren omgaan. Maar ook zijn we het contact met ons lijf en emoties gaandeweg kwijtgeraakt. We leven voornamelijk vanuit ons hoofd en op wilskracht. Het écht kennen van jezelf is een noodzaak om gezond te worden en blijven. Ken je jezelf, dan kun je sturing geven aan alle aspecten van het leven.’

Wat was de aanleiding om dit boek te schrijven? 

‘Waar een groot deel van werkend Nederland tijdens de coronapandemie voor het eerst kennismaakte met thuiswerken, wordt hybride werken inmiddels breed omarmd. Bijna de helft van de Nederlanders werkt momenteel in deze vorm.  Gedeeltelijk thuis en op kantoor werken heeft zijn voordelen, maar ook een keerzijde. Sinds 2020 is het aantal personen met burn-out klachten met 300.000 toegenomen van 1,3 tot 1,6 miljoen Nederlanders. Vooral de jongere generaties worden getroffen: één op de vier werknemers van 18 tot en met 34 jaar had afgelopen jaar last van burn-out gerelateerde klachten. Met het boek ‘Burnouts en Hybride Werken’ wil ik samen met co-auteur Adjiedj Bakas zowel inzicht als sturing geven om burn-outs te voorkomen en te verhelpen.’

Thuiswerken belooft juist veel vrijheid, waar komen de klachten vandaan? 

‘Steeds meer mensen raken door het thuiswerken de connectie met zichzelf en hun collega's kwijt. Young Professionals lopen bij bosjes vast. Vooral doordat de belofte “als je maar je best doet, kun je alles bereiken” hen opbreekt. Want het is een paar jaar verder in de loopbaan niet voor iedereen zo rooskleurig als het hen voorgehouden werd. Vanaf jongs af aan krijgen ze het mee: alles is mogelijk, als je maar je best doet. Daardoor ontwikkelt een intrinsieke drijfveer tot presteren, evenals de overtuiging dat je voor je 30ste de carrière van je dromen moet hebben. Dit wordt een te hete adem. Voor jonge werknemers die net zijn begonnen in een organisatie of in het begin van hun carrière staan, kan hybride werken uitdagend zijn. Ze zijn in massa gestart tijdens een thuiswerkperiode en hebben nog niet de nodige verbinding gecreëerd met hun team of werkvloer. Ze hebben toch meer behoefte aan begeleiding, mentoring en informele interacties die moeilijker te realiseren zijn in een hybride werkomgeving. Daarnaast vervagen de grenzen tussen werk en privé, waardoor onzichtbare stress sluipend toeslaat en veel werknemers ongemerkt afglijden naar burn-out. Let vooral op de 55+ diehards die vanuit een vlijtig karakter al moeite hebben om werk en privé te scheiden.’

Kun je concrete tips delen met onze lezers om burn-outs te voorkomen en te herstellen wanneer je al klachten ervaart?

‘Om weer in evenwicht te komen is het belangrijkste dat je leert om in een wereld van constante vergelijking, emotionele eenzaamheid en digitale overbelasting contact met jezelf te houden. Zorg allereerst voor de basis. Besteed aandacht aan zelfzorg, zoals voldoende slaap, een gezond dieet, beweging en sociaal contact. Een gezond lichaam bevordert een gezonde geest. Stel daarnaast grenzen tussen werk en privé om de verbinding te verbreken. Creëer bijvoorbeeld een aparte werkruimte en kleed je alsof je naar kantoor gaat, bescherm je werktijden en vermijd werk gerelateerde activiteiten na werktijd. Verder is het goed om te onthouden dat je niet alles zelf hoeft te doen. Als je overweldigd raakt, durf hulp te vragen. Dat geldt zowel op het werk als in je persoonlijke leven. Van plezier en taken die je enthousiast maken in je werk zul je daarnaast prioriteit moeten maken. Interessante projecten geven je energie. Vermijd als het even kan dan ook de taken die je juist demotiveren. Ook speelt goede communicatie hier een rol: deel je uitdagingen met collega's en leidinggevenden. Dit opent deuren voor ondersteuning en verbeteringen in werkdruk en processen. Een laatste tip? Plan proactief persoonlijke vrije tijd in en neem die vakantiedagen ook écht op. Ontspan en geniet van hobby's. Daarmee boost je je mentale welzijn.’

Welke rol kunnen de werkgever en het management hier ten slotte in spelen?

‘De eerste tip die ik hun wil geven is wederom gerelateerd aan communicatie. Blijf continu in gesprek met je medewerkers. Benoem wat je ziet. Neem een probleem serieus, ook al zie je zelf het probleem nog niet, medewerkers voelen zich daardoor gehoord. Let er hierbij op dat je jezelf ook kwetsbaar opstelt. Dat is een voorwaarde voor een veilig gevoel. Aanmoediging is ook een cruciaal aspect. Stimuleer alle werknemers aan om na te denken over lange termijn doelen - ook doelen die buiten de organisatie liggen - om ownership te nemen over hun vitaliteit en vergeet hierbij ook het opnemen van de vakantiedagen niet. Concepten voor talentontwikkeling, vitaliteitsprogramma’s en bijvoorbeeld bedrijfsyoga en mindfulness trainingen kunnen hierbij helpen. Kijk daarnaast waar de behoeften liggen van medewerkers op het gebied van hybride werken en zorg voor minimaal één wekelijks contactmoment op de werkvloer. Kortom: ontwikkel een cultuur waarin het welzijn van alle medewerkers centraal staat; mentaal, emotioneel en fysiek.’

Dit is een artikel uit Baaz 4.2023. Lees hem nu digitaal: Baaz 4.2023!