Controleerbaar, transparant en betrouwbaar: de belofte die Blockchain heet

Nieuwe gebruiksvoorbeelden schieten als paddenstoelen uit de grond: muziek via Blockchain, producten volgen door de supply chain met Blockchain, energie verkopen met Blockchain. De technologie is nog volop in ontwikkeling, maar één ding is zeker: transacties worden weer controleerbaar, transparant en betrouwbaar.

Vertrouwen is de kern van elke relatie. In de financiële crisis is gebleken dat organisaties die zeiden betrouwbaar te zijn, dat niet waren, omdat ze producten verkochten die ze niet in hun bezit hadden. Ook uit het programma Keuringsdienst van Waarden blijkt dat bedrijven niet altijd datgene verkopen dat ze zeggen. Wilde eend die niet wild bleek te zijn, of het titanium in de nieuwste iPhone, dat geen titanium blijkt te zijn.

Het valt ook niet mee om in de complexe economie van vandaag de dag te achterhalen waar een product zijn origine vindt of dat het product wel datgene is wat wordt beweerd. Of te achterhalen wie bij welke deal betrokken is en in welk netwerk een bedrijf actief is. Daarom zochten de oprichters van Bitcoin naar een oplossing, waarbij alleen valuta die de eigenaar echt had, kon worden uitgegeven. Controleerbaar, transparant en betrouwbaar.

Blockchain: grootboekrekening van alle transacties

De kracht van Bitcoin zit in de achterliggende technologie; Blockchain. De technologie is een zogenaamde grootboekrekening die alle transacties registreert, zoals de bank alle transacties van bankrekeningen en het RDW het eigenaarschap van auto’s vastlegt, alleen dan openbaar voor alle leden van een netwerk. Als de transactie geautomatiseerd wordt goedgekeurd door het netwerk, wordt die toegevoegd aan de keten van transacties, waarna elk lid van het netwerk een update krijgt.  

Fraude wordt daarbij tegengegaan, omdat alle leden van het netwerk (de chain) een onveranderlijke kopie van eerdere transacties hebben, waartegen een transactie wordt gevalideerd. Iedereen weet waar een product (financieel of niet) zijn origine heeft, of degene die het verhandelde het in zijn bezit had en of hij het dus kon verhandelen. Doordat de blockchain versleuteld is met twee unieke codes, die alleen de deelnemers aan het netwerk hebben, is deze technologie ook veilig.

De technologie is vele malen complexer dan hierboven geschetst en is nog volop in ontwikkeling. Die ontwikkeling wordt overigens gestimuleerd door het opensource karakter van Blockchain. Programmeurs die willen werken met Blockchain kunnen de code en het protocol verbeteren en aanvullen, waarna ze de veranderingen weer teruggeven aan de community, zodat anderen er weer verder mee kunnen werken. Zodoende zijn een aantal spannende nieuwe services opgezet.

Transparante supply chain

Denk maar eens aan de supply chain van Tony Chocolonely. De doelstelling van deze chocoladefabrikant is ervoor zorgen dat iedereen in de cacao industrie eerlijk betaald krijgt, maar zij zelf liepen al aan tegen de ondoorzichtigheid van de markt. Ze zetten hun eigen project ‘Bean to Bar’ op, zodat een direct handelsrelatie met de cacaoboeren ontstond. Met Blockchain hadden ze de supply chain echter al veel eerder inzichtelijk kunnen maken.

Blockchain in de supply chain zorgt voor een traceerbaar protocol, omdat alle transacties geregistreerd en gecontroleerd worden. Het bedrijf Provenance ontwikkelde daarom een productpaspoort, momenteel nog een prototype, dat de authenticiteit (is het product wat men zegt dat het is) en origine (waar komt het product vandaan) bewijst. Zo weet de chocoladeproducent waar de boon vandaan komt, wat daarvoor betaald is en of het voldoet aan de gestelde eisen.

De muzikant centraal

Of neem de muziekindustrie. Veel muzikanten lopen hun inkomsten mis door tussenpartijen, zoals muzieklabels, onrechtmatig delen van muziek of door hun muziek tegen veel te lage kosten te ‘verhuren’. Ujo Music bijvoorbeeld wil een netwerk oprichten, waarbij de muzikant eigenaar blijft van de muziek en zélf de transactie doet, zodat ze dichterbij hun fans komen te staan. Ze krijgen dan natuurlijk ook het volledige bedrag voor hun muziek betaald.

Ook het doorverkopen van muziek door muziekliefhebbers onderling wordt met Ujo Music eenvoudig. Alleen personen die de muziek rechtmatig hebben verkregen, kunnen de transactie voltooien en de oorspronkelijke eigenaar, de muzikant, zal eveneens zijn aandeel krijgen als zo’n transactie wordt gedaan. Waar Spotify al eerder de muziekindustrie revolutioneerde, kan Blockchain een tweede revolutie op gang brengen, waarbij de muzikant weer naar behoren wordt betaald.

​Lokaal energienetwerk

De Blockchain kan ook ingezet worden voor het kopen en verkopen van lokaal opgewerkte energie. Zo heeft een kleine groep enthousiastelingen in Brooklyn, New York, een lokaal netwerk van zonne-energie opgezet, genaamd Brooklyn Microgrid. Vervolgens is TransActive Grid ontwikkeld, gebaseerd op Blockchain, waarbij energie automatisch verkocht en gekocht wordt op basis van behoeften die sensoren of slimme meters, die in de huizen zijn geplaatst, registreren.

Het Internet of Things (IoT) kan ook een grotere rol gaan spelen in onze economie door Blockchain, zoals blijkt uit het bovenstaande voorbeeld: slimme meters zetten de transactie van energie-inkoop en -verkoop in gang. Blockchain registreert en valideert de transactie. Zo verwarmen de huizeneigenaren in Brooklyn automatisch hun huizen met lokale energie én is het transparant waar de stroom vandaan komt en hoeveel ervoor betaald is.

De mogelijkheden van Blockchain zijn legio. Managers van bedrijven zullen zich moeten verdiepen in de technologie en bekijken hoe de technologie voor hun bedrijf ingezet kan worden. Eén ding is zeker: bedrijven die werken met Blockchain worden transparanter, betrouwbaarder en controleerbaar. En daarmee werken ze aan betere relaties met partners, klanten en toeleveranciers, zodat een economische crisis zoals we hem nu kenden, niet meer zou kunnen ontstaan.