Waarom fysieke winkels massaal omvallen

De media staan bol van het nieuws dat eigenlijk geen nieuws is: fysieke winkels houden massale uitverkoop en beginnen steeds eerder met hun waren in de graaibak te gooien. Ze moeten wel, willen ze de concurrentie bijhouden. Tot faillissementen aan toe wordt er met prijzen gestunt.

Webshops daarentegen floreren als nooit tevoren. In Baaz 2.2013 sprak ik nog uitvoerig met internetondernemers als Maurits Tempelaar van Vimodos en Pieter Zwart van Coolblue. Maurits noemt fashion een grote groeimarkt online, 'de laatste jaren hebben veel shops met dubbele groeicijfers te maken gehad, in ons geval was dat zelfs maandelijks.' Maar kleding en schoenen zijn lang niet de enige producten waar internetondernemers het winnen van de traditionele winkelier. Computers, hardware, audio en meubels, noem een product en je kunt het op internet kopen.

Niets nieuws

Je hoefde geen doorgewinterde bedrijfseconoom te zijn om de huidige situatie jaren geleden te voorspellen. Een beetje ondernemer had allang door dat er online meer te halen valt. Waarom gingen winkeliers dan niet eerder met hun spullen het internet op en ruilden ze de hoge huurprijzen van stenen panden niet in voor een relatief voordelige online omgeving? Uit erbarmen voor hun personeel? Uit aangeboren angst voor online ondernemen? Wat de reden ook mag zijn, het is de vraag of laatbloeiers nog een plekje kunnen veroveren op de online markt. Volgens Maurits is dat in zijn branche een behoorlijke uitdaging: 'Je moet van erg goede huizen komen om nu nog een online kledingzaak succesvol te maken. De taart is wel zo'n beetje verdeeld.'

Spijker op zijn kop

Wat voor fashion geldt, geldt volgens Pieter Zwart ook voor de producten waar hij in handelt. Dat zijn er nogal wat: Coolblue runt op dit moment 256 webwinkels die allerhande artikelen verkopen. Van seniorentelefoonstore.nl en broodroostercenter.nl tot laptopshop.nl, met tienduizenden producten in de kast beantwoordt het miljoenenbedrijf aan elke vraag. En die vraag wordt volgens Pieter alleen maar groter; de traditionele retailer ziet hij als terminale patiënt. 'Hij is misschien nog niet overleden, maar beter worden gaat hij niet meer. De komende twee jaar zullen de grote retailketens omvallen.'

Voor Maurits en Pieter betekent het massaal omvallen van fysieke winkels een groter marktaandeel. Logisch, want de vraag naar producten blijft bestaan, ook als is die in crisistijd wellicht iets minder groot. Hoe meer stenen winkels er omvallen, hoe harder online shoppen uit de voegen barst. 'Het kapitalisme aan het werk', zegt Pieter en daarmee slaat hij de spijker op zijn kop. De economie draait nu eenmaal het beste als vraag en aanbod op elkaar zijn afgestemd. En de klant wil snel en makkelijk online shoppen. Daar kun je als ondernemer maar beter op inspringen, voordat je de boot mist en je concurrent van jouw taartpunt snoept.

Hoop

Verwacht ik dan dat de winkelstraten op termijn transformeren in spookstraten waar krakers en andere huiszoekenden hun onderkomen vinden? Nee, winkels zullen altijd blijven bestaan, alleen moet het winkelconcept grondig op de schop. Een aantal zijn daar al mee begonnen en weten klanten te trekken met goede service en een unieke winkelbeleving met geur, kleur en instore communicatie. Kledingwinkel WE kwam jaren geleden al met een beeldscherm waarop je jezelf virtueel in de beschikbare kleding kon hullen en je vriend of vriendin direct om advies kon vragen via sociale media.

Albert Heijn nam de stap naar 'Het nieuwe winkelen' met Pick-up Points, sommige kledingzaken ruilden hun vestiging in voor een kleinere variant waar klanten hun online bestellingen kunnen ophalen en passen. Ook Pieter Zwart bouwde de afgelopen jaren vijf fysieke winkels waar klanten de beeldkwaliteit van een televisie kunnen ervaren of de snelheid van de nieuwste processors. Dat kan hij natuurlijk ook gemakkelijk doen in zaken als de Mediamarkt of Saturn en het product alsnog online bestellen, maar Pieter heeft zijn personeel opgeleid tot levensechte prijsvergelijker die hoog scoort op sociale interactie. Een formule voor de toekomst, want als je het als offline retailer wilt redden zul je je meer dan ooit in de huid van je klant moeten kruipen.