Bankfraude blijft groeien in Nederland

Fraude neemt toe, maar schade blijft onduidelijk

Uit het onderzoek onder 800 professionals in 17 landen blijkt dat het fraudevolume stijgt. In Nederland zegt 57 % van de respondenten een jaarlijkse toename te zien. Opvallend genoeg merkt 56 % van hen géén stijging in verliezen, terwijl 44 % juist wél aangeeft miljoenen per jaar kwijt te zijn aan frauduleuze transacties met bedragen tussen de 5 en 9,9 miljoen dollar per organisatie.

AI en sociale netwerken versnellen criminele innovatie

AI-tools vormen zijn 78 % van de wereldwijde respondenten een belangrijk hulpmiddel voor financiële fraudeurs. In Nederland ligt dit percentage met 76 % nauwelijks lager. Ook het dark web (81 %) en sociale media (76 %) worden in toenemende mate ingezet voor rekrutering, communicatie en het faciliteren van geldstromen. Deze digitale kanalen versterken de snelheid en schaal waarop fraudeurs kunnen opereren.

Witwassen als achilleshiel

Ook ziet meer dan driekwart, weer 78 %, van de respondenten dat criminelen beter zijn in witwassen dan banken in opsporing. Dat vormt een directe bedreiging voor de integriteit van het financiële systeem. Banken komen zo alleen maar dieper in de put terecht, en worden dus ook nog aangetast op hun vertrouwen naar cliënten toe.

“Miljoenen geldezels blijven onzichtbaar in het wereldwijde financiële systeem en vormen de schakel tussen criminele netwerken en hun winsten,” zegt Rob Vink, Pre-Sales Engineer bij BioCatch. “Alleen door deze rekeningen vooraf te identificeren, kunnen we witwassen voorkomen. Dat vraagt om voortdurende innovatie, een focus op preventie in plaats van reactie, en een nauwe samenwerking tussen alle sectoren.”

Regelgeving is nodig, maar niet voldoende

De roep om strengere wetgeving is luid: 95 % van de Nederlandse ondervraagden pleit voor hardere regels tegen witwassen. Tegelijk blijkt uit de enquête dat veel banken hun AML-aanpak (anti-witwasbeleid) nog te gefragmenteerd uitvoeren. Driekwart van de respondenten zegt dat hun instelling bij signalen meestal alleen het individuele account onderzoekt, terwijl witwaspraktijken doorgaans ketens van rekeningen beslaan.

“In 2023 alleen al stroomde er volgens het Global Financial Crime Report van Nasdaq 3,1 biljoen dollar aan illegale fondsen door het wereldwijde financiële systeem. En die schatting is wellicht nog aan de lage kant,” aldus Vink. “Klanten van BioCatch ontdekten en blokkeerden in 2024 bijna 2,3 miljoen geldezelrekeningen. In 2025 zitten we nu al boven de 500.000. Die aantallen blijven stijgen, en dat betekent maar één ding: zowat elke grote bank ter wereld heeft met witwaspraktijken te maken.”

Zo voorkom je dat fraude structurele schade veroorzaakt

Wil je als bank of financiële instelling niet telkens achter de feiten aanlopen, dan zijn er gerichte strategieën nodig. Deze vijf maatregelen gelden als leidraad voor wie wil investeren in toekomstbestendige fraudebestrijding:

1. Implementeer behavior- en device-biometrie

Deze techniek geeft een snelle, accurate detectie van afwijkend gedrag. Eigenaardige activiteiten kunnen zo dus makkelijker bij medewerkers komen, wat zorgt voor een snellere aanpak van (mogelijke) fraude.

2. Integreer fraudeteams met AML & cybersecurity

Met toegewijde medewerkers kan fraude sneller gevonden en bestreden worden. Investeer in fraudeteams die gespecialiseerd in AML - Anti Money Laundering - en cybersecurity zijn. Voorkomen is natuurlijk de beste aanpak, en zulke teams kunnen een hoop daarmee helpen.

3. Activeer regulatoire triggers

Door te vragen naar bewijs of redenen te vragen bij grotere of afwijkende uitgaven, stimuleer je detectie en schrik je fraudeurs af. 

4. Bouw AI‑tegenmaatregelen

De toename in AI-tools zorgt dat banken zich ook moeten beschermen tegen synthetische misleiding. Op dit vlak is steeds meer mogelijk, maar een simpele robottest is natuurlijk ook al een goede start

5. Train op scameducatie

Ik noemde het al eerder: voorkomen is altijd beter dan genezen. Train je medewerkers daarom al op het herkennen en bestrijden van fraude. Sterker nog - je zou klanten al op hetzelfde kunnen trainen. Zo voorkom je dat er via een bestaande klant, die per ongeluk op een phishingmail klikt, het slachtoffer wordt en werk je ook nog eens aan je klantrelaties.

Bankfraude in Nederland bestrijden

De moderne fraudeur is mobiel, digitaal en georganiseerd. De bankensector staat voor de uitdaging om niet alleen sneller te detecteren, maar ook slimmer te anticiperen. Technologie is daarin zowel bedreiging als oplossing. Alleen een geïntegreerde aanpak, met regelgeving, slimme tech en menselijke alertheid, biedt soelaas.