Fraude in december: feestmaand voor criminelen

Waarom fraude in december toeneemt

In de feestmaand worden processen vaak versneld afgerond. Facturen moeten nog vóór het jaareinde betaald worden, leveringen lopen door tot de laatste dagen en medewerkers werken onder hoge tijdsdruk. Daardoor vallen afwijkingen minder snel op. Een onbekende afzender, een aangepast rekeningnummer of een onverwacht betaalverzoek verdwijnt gemakkelijk in een volle inbox.

Fraudeurs stemmen hun aanpak hier bewust op af. Ze maken gebruik van herkenbare situaties, zoals pakketbezorgingen, betaalherinneringen of spoedverzoeken van zogenaamd bekende partijen. Dit sluit aan bij eerdere momenten in het jaar waarin cybercriminaliteit toeneemt, zoals beschreven in Lees ook: Cybercriminaliteit piekt rond Black Friday, waar dezelfde combinatie van drukte en koopactiviteit een rol speelt.

Veelvoorkomende fraudevormen in de feestmaand

Nepfacturen en betaalverzoeken

In december circuleren meer facturen dan gemiddeld. Criminelen sturen betaalverzoeken die sterk lijken op die van vaste leveranciers. Volgens de Fraudehelpdesk komen nepfacturen vooral voor in perioden waarin organisaties onder tijdsdruk werken. Soms gaat het om kleine bedragen die snel worden goedgekeurd, soms om spoedbetalingen waarbij gevraagd wordt af te wijken van de normale procedure.

Phishing via zakelijke e-mail

Ook phishing blijft een belangrijk risico. Medewerkers ontvangen e-mails die afkomstig lijken van logistieke partners, softwareleveranciers of financiële dienstverleners. De boodschap is vaak dat direct actie nodig is, bijvoorbeeld vanwege een openstaande betaling of een geblokkeerd account. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) benadrukt dat juist deze vorm van urgentie een veelgebruikte techniek is bij phishing.

CEO-fraude en impersonatie

Bij deze vorm van fraude doen criminelen zich voor als directielid of leidinggevende. Medewerkers krijgen een dringend verzoek om vertrouwelijk te handelen en snel te betalen. Dit is een typisch voorbeeld van social engineering, dat volgens Baaz inmiddels wordt gezien als een van de grootste cyberdreigingen voor het MKB.

Digitale kanalen als extra risicofactor

Digitale communicatie speelt een steeds grotere rol bij zakelijke fraude. Niet alleen e-mail, maar ook zakelijke chattools en social media worden ingezet. Omdat deze kanalen informeel aanvoelen, worden verzoeken sneller vertrouwd. Dat maakt ze aantrekkelijk voor criminelen die zich voordoen als collega, partner of leverancier.

Ook nepwebsites en misleidende advertenties vormen een risico, bijvoorbeeld bij zakelijke inkoop of last minute aankopen. De professionele uitstraling wekt vertrouwen, terwijl controle vaak beperkt blijft tot een snelle blik.

Wat ondernemers concreet kunnen doen

Juist in december is het belangrijk om vast te houden aan vaste procedures. Betaalverzoeken moeten altijd gecontroleerd worden, ook als de tijd dringt. Afwijkingen van bekende processen verdienen extra aandacht, niet minder.

Daarnaast helpt het om medewerkers vooraf te waarschuwen voor verhoogde risico’s in de feestmaand. Een korte reminder over phishing, factuurfraude en spoedverzoeken kan al veel schade voorkomen. Lees ook: Online fraude bij ondernemers: hoe voorkom je het?, waarin praktische maatregelen worden uitgewerkt om dit risico structureel te verkleinen.

Bij twijfel geldt een eenvoudige regel: stop het proces en verifieer via een onafhankelijk kanaal. Reageer niet op het bericht zelf, maar neem contact op via een bekend telefoonnummer of vaste contactpersoon.

Conclusie

Fraude in december is geen toeval. Criminelen weten precies hoe ze moeten inspelen op drukte en routine bij bedrijven. Door alert te blijven, processen te respecteren en medewerkers bewust te maken van de risico’s, blijft de feestmaand vooral productief en niet kostbaar.