Nederlandse organisaties missen AI-volwassenheid

Dit blijkt uit Europees onderzoek van TOPdesk onder 6.000 IT-managers, van wie 1.000 in Nederland. In Nederlandse organisaties wordt de adoptie van AI vooral gedreven door de IT-afdeling (52%) en in mindere mate door het senior management (35%) en C-level (30%).

AI biedt kansen op elk niveau

De meeste IT-managers zien de inzet van AI als gouden kans, vooral op afdelingsniveau. Zo denkt nagenoeg de helft (49%) dat sommige processen of teams ervan kunnen profiteren. In het bijzonder is de technologie een enabler van IT en andere serviceteams, aldus vier op de tien (39%). Maar ook organisatiebreed biedt AI strategische kansen (42%). Helemaal rozengeur en maneschijn is het volgens IT’ers overigens niet. Een kwart ziet de inzet van AI in hun organisatie als een groot risico waarvoor specifieke maatregelen nodig zijn om dit te beheersen. Zorgen liggen vooral op het gebied van dataprivacy en security (30%).

IT’ers zien AI vooral als hulpmiddel in hun werk

Ondanks de zorgen, voelen de meeste IT’ers zich zelfverzekerd om met AI te werken in hun dagelijkse werkzaamheden (70%). Zes op de tien (61%) hebben dan ook niet het idee dat AI een bedreiging vormt voor hun rol in de organisatie. Sterker nog, de grote meerderheid (70%) is juist enthousiast over de toekomstige voordelen van AI voor hun vakgebied. Zo helpt AI bijvoorbeeld om efficiënter te werken (72%) en is het daardoor makkelijker om te focussen op de meer betekenisvolle onderdelen van de functie (70%).

Het is dan ook voornamelijk op productiviteitsniveau waar IT’ers de meeste positieve impact van AI verwachten (38%), na verbeterde data-analyse en inzichten (31%) en kostenbesparingen (29%). Dit positieve beeld van AI leeft generatiebreed, al zijn jongere IT’ers (29-44 jaar) optimistischer (71%) dan hun oudere collega’s (45+, 62%).

Max Veenhof, business consultant bij TOPdesk: 'In veel organisaties komt AI bottom-up vanuit de IT-afdeling tot leven. Dat is positief gezien hun achtergrondkennis, maar het laat ook zien dat AI nog vaak ontbreekt op de strategische agenda. Directieteams hebben simpelweg te maken met veel prioriteiten, waardoor AI niet altijd de aandacht krijgt die nodig is. Terwijl IT’ers uitstekende aanjagers zijn van verantwoord AI-gebruik, vraagt volwassen inzet van AI altijd om samenwerking met het management.'

Max hekelt dat het zeker nu belangrijk is dat organisaties breder kijken: 'Zeker met de invoering van de AI Act en de verplichting om AI te toetsen op security en compliance is dat cruciaal. De IT-afdeling heeft een sleutelrol door de juiste AI-tools te selecteren en te implementeren, maar daarbij is ook strategische richting en ondersteuning vanuit het management nodig.'

Bouwen aan AI-volwassenheid

Om de kloof met de Europese koplopers te dichten, is een gestructureerde aanpak onmisbaar. AI-volwassenheid ontstaat niet vanzelf, maar vergt samenwerking, visie en praktische stappen. In vijf van die stappen kom je al goed op weg:
 

• Inventariseer waar AI vandaag al wordt toegepast binnen afdelingen en processen.
• Stel een AI-visie op, gekoppeld aan strategische bedrijfsdoelen. Dit geeft richting aan investeringen.
• Betrek het management en sleutelafdelingen actief bij de ontwikkeling van AI-toepassingen, zodat draagvlak ontstaat op alle niveaus.
• Borg databeheer en compliance – een voorwaarde om veilig en verantwoord te innoveren, zeker richting de AI Act.
• Evalueer en optimaliseer voortdurend: meet de impact van AI op efficiëntie, klantwaarde en risico’s, en stuur bij waar nodig.

Door deze stappen cyclisch te doorlopen, groeit AI van experimentele tool naar structurele innovatiemotor binnen de organisatie.