Stopzetten overheidssteun leidt tot stijging faillissementen

Vanaf de tweede helft van dit jaar wordt wereldwijd juist een sterke toename van het aantal faillissementen verwacht, wat in 2022 neerkomt op een stijging van 33 procent. In Nederland blijft het aantal faillissementen dit jaar naar verwachting nog laag en daalt dit zelfs ten opzichte van het al lage niveau in 2020. In 2022 staat wel een stijging (+26 procent) in het vooruitzicht ten opzichte van de periode vóór corona, voorspelt Atradius in haar faillissementsvooruitzichten voor 2021 en 2022. 

De verwachte stijging van het aantal faillissementen varieert sterk per land als wordt gekeken naar het niveau in 2022 ten opzichte van 2019, het pre-corona niveau. De grootste stijgers zijn Italië (+34 procent), het Verenigd Koninkrijk (+33 procent) en Australië (+33 procent). Terwijl in deze landen in 2020 nog sprake was van een forse daling, begint zich langzamerhand een kentering af te tekenen. In Europa lopen de faillissementen in een aantal landen al in 2021 op, zoals Tsjechië (+14 procent) en Spanje (+24 procent). In Tsjechië komt dat doordat al in de eerste helft van 2021 de meeste steunmaatregelen zijn gestaakt, terwijl in Spanje het economische herstel maar mondjesmaat op gang komt. De komende kwartalen verwacht Atradius in meer landen een stijging te zien, omdat de overheidssteun wordt afgebouwd. 

In Nederland zal het aantal faillissementen uiteindelijk naar verwachting met ruim een kwart toenemen ten opzichte van 2019. Deze stijging doet zich echter pas voor in 2022, omdat de steunmaatregelen nog tot en met het derde kwartaal van 2021 doorlopen. “De overheidssteun heeft de economie overeind gehouden, maar zorgde wel voor kunstmatig lage faillissementen. Nu de markt het weer meer zelf moet gaan doen, zal het aantal faillissementen in Nederland volgend jaar toenemen, mede doordat een deel van de bedrijven die in 2020 zijn gered, zonder steun niet kunnen overleven, dit zijn de zogenaamde zombie-bedrijven. Toch presteert ons land relatief goed. Zo zal het aantal faillissementen in 2022 naar verwachting circa 5.500 bedragen en dat is veel lager dan de vorige piek in 2013, toen maar liefst 12.500 bedrijven de deuren moesten sluiten”, benadrukt Theo Smid, econoom bij Atradius. “Ook zal nieuwe wetgeving mogelijk de groei van het aantal faillissementen in 2022 afremmen. Zo is sinds 1 januari 2021 de Wet Homologatie Onderhands Akkoord van kracht. Deze nieuwe wet moet de herstructurering van bedrijven mogelijk maken zonder dat er een faillissementsprocedure aan te pas komt. De verwachting is dat bedrijven die in zwaar weer terechtkomen hierdoor eenvoudiger een doorstart kunnen maken.”

2022: een aantal landen presteert relatief goed

Hoewel in de meeste landen faillissementen in 2022 zullen toenemen, ziet Atradius ook een aantal lichtpuntjes. In Brazilië (-35 procent), Zuid-Korea (-15 procent) en Ierland (-10 procent) daalt het aantal faillissementen naar verwachting tot onder het niveau van 2019. In Duitsland (+2 procent) en Zweden (+3 procent) blijft de stijging van faillissementen beperkt tot enkele procentpunten. Ook de Verenigde Staten, waar het bedrijfsleven profiteert van aanzienlijke overheidssteun en een sterk herstel van de Amerikaanse economie, laat een beperkte stijging zien (+6 procent). Hoewel de groeivooruitzichten er wereldwijd vooralsnog positief uitzien, wijst Atradius erop dat een aantal risico’s het economisch herstel nog in de weg kunnen staan, zoals het mogelijk opnieuw oplaaien van de Deltavariant van het coronavirus en voortdurende verstoringen in de internationale bevoorradingsketens, die zich bijvoorbeeld vertalen in tekorten in semiconductor chips.