Verzamelen als investering: via schaarste en geduld

Wie de hal van Marco Luk binnenstapt, ziet meer dan jeugdsentiment: je ziet een consequente denkwijze over waarde. Wat schaars is, in topconditie verkeert en een verhaal (provenance) heeft, stijgt doorgaans in prijs – een lijn die in dit interview van strips naar single malt whisky doorloopt.

Marco Luk: “Alles wat oud en zeldzaam is, wordt rap meer waard”

Marco Luk (60 jaar) is een van de grootste verzamelaars van Suske en Wiske. In zijn Goudse woning komen dit duo je in de gang al tegemoet. “Een idee van mijn vrouw om hen in de glazen ruit te verwerken”, begint Luk die midden jaren zeventig alles las wat los en vastzat en werd gegrepen door de Vlaamse striphelden. “In mijn jeugdjaren was er minder afleiding. Je speelde buiten en had wat stripalbums. En natuurlijk de stripmappen die ik wekelijks verslond.” Die vroege leesdrift groeide uit tot een consistente verzamelstrategie: gericht zoeken, vergelijken en alleen kopen als de staat en de herkomst kloppen. Precies dát maakt het verschil tussen nostalgie en duurzame waardebouw.

Suske en Wiske van de Vlaming Willy Vandersteen (1913-1990) vond Luk het leukste. “Ook De Rode Ridder, Karl May en De Geuzen waren van zijn hand. Vandersteen was een uitmuntende verhalenverteller en maakte ook goede tekeningen. Na bevrijding in 1945 werd hij door een bevriende uitgever benaderd. Het land was na vijf slopende oorlogsjaren op zoek naar vertier, en zo verscheen er iedere dag een strip in De Nieuwe Standaard. ‘Rikki en Wiske’ (later aangepast in ‘Suske en Wiske’) maakten zo hun debuut in de Vlaamse krant. En omdat de krant dagelijks één strook plaatste, kon Vandersteen goed op de actualiteit inspelen. Het bleek het zaadje van 370 Suske en Wiske-titels die ooit zijn verschenen.” Willy Vandersteen geldt intussen als grondlegger van het naoorlogse stripverhaal in Vlaanderen. Zijn mix van actualiteit, humor en avontuur raakte een breed publiek – en precies die culturele status voedt de verzamelvraag. Iconische reeksen bouwen een trouwe markt op, wat op lange termijn essentieel is voor waardevorming – precies het fundament waarop verzamelen als investering rust.

Verzamelen als investering kan uitmonden tot verviervoudigde waarde

Van ‘Rikki en Wiske’ werden er in 1946 zo’n 7.000 stuks gedrukt en alleen rond Antwerpen verkocht. “Dit liep niet storm. Het Eiland Amoras, het eerste verhaal van Suske en Wiske, bleek een groter succes getuige de acht herdrukken die elkaar snel opvolgden. Ik heb alle edities, ook van de edities die in sommige gevallen wel tien verschillende uitgaven bevatten of die in het buitenland zijn verschenen. Ik heb ze niet geteld, maar ik denk zo’n 8.000 verschillende Suske en Wiske-albums te bezitten naast alle andere series van Vandersteen.”

Voor wie ‘verzamelen als investering’ benadert, zijn dit de knoppen waaraan je draait: oplage en druk, fysieke staat (randen, rug, verkleuring), compleetheid en aantoonbare herkomst. Vroege of regionaal beperkte drukken combineren vaak vraag met schaarste – hét recept voor prijskracht.

Op zijn zolder toont Luk vijf verschillende edities van Het Eiland Amoras. Trots haalt hij één bepaalde editie van de plank. “Heb ik vijftien jaar geleden enkele duizenden euro’s voor betaald. Op een veiling kan hier nu meer dan het viervoudige voor krijgen.” Zo’n koerssprong lijkt spectaculair, maar hij is zelden toeval: jarenlange kennisopbouw, goed netwerk en geduldige timing bepalen uiteindelijk het (veiling)resultaat – dat is precies waar verzamelen als investering om draait.

Een peuk opgegeten

De brug naar (beleggen in whisky) is geslagen. Zijn eerste kennismaking met het Schotse levenswater is op een feestje zo’n 35 jaar geleden. Een glas rokerige Laphroaig wordt voor hem ingeschonken. “Alsof ik een peuk had opgegeten… fantastisch!” Deze dram blijkt het startsein voor Luk om zich in single malt whisky te verdiepen en een collectie aan te leggen. Wie de dynamiek van eerste drukken snapt, herkent dezelfde logica in whisky: reputatie van de distillery, beperkte oplage, leeftijd en vatkeuze (sherry, bourbon, peated) sturen de waardekansen. Net als bij strips blijft conditie – zegel, doos, documenten – cruciaal.

Een rokerige dram in je mond, een eigen collectie en dán komt Scotch Whisky Investments op je pad. Volgens eigen zeggen (en herinnering) worden Luk en zijn vrouw de zevende investeerder in the early years van ‘SWI’. “Een paar duizend euro in een whiskyportefeuille en dat een aantal jaar laten staan. Een 30 jaar oude whisky hebben we laten veilen voor 3.330 euro terwijl we er zelf 500 euro voor hadden betaald. Andere flessen hebben we allemaal via SWI met een flinke winst kunnen verkopen. Deze opbrengst hebben we geherinvesteerd. Met onze portefeuille van één vat en 100 flessen vallen we onder Vermogensbeheer, een van de beleggingsproducten van het bedrijf van Michel Kappen.” Ook hier gelden nuchtere beleggingsprincipes: spreiden (flessen én vaten), een duidelijke horizon, en een verkoopstrategie die rekening houdt met marktmoment en provenance. Documentatie maakt waarde verifieerbaar en versnelt de doorverkoop.

‘Heel hard omhoog’

In Luks optiek zijn er meerdere raakvlakken tussen strips (van Suske en Wiske) en whisky. “Alles wat oud en zeldzaam is, wordt rap meer waard. Eerder viel Het Eiland Amoras, maar ook voor de eerste Spiderman-editie van Marvel Comics gaat deze vlieger op. In het dagelijks leven verkoopt Luk machines voor de vlakglasindustrie. Nu hij ouder wordt, merkt hij ook wel dat hij minder van voorheen eBay of Marktplaats in de gaten houdt voor ‘die ene editie’. “Waar ik zich nog wel op richt, zijn luxueuze Suske en Wiske-albums die, veelal gebonden of in een cassette, in een gelimiteerd aantal zijn uitgebracht. Hiervan mis ik er drie. Maar ik kan tot in de lengte der dagen alles van Vandersteen blijven verzamelen. Als je het mij vraagt, is dit een vloek en een zegen tegelijk. Een vloek omdat je als verzamelaar nooit compleet bent. Aan de andere kant is het een zegen: ik kan verzamelen tot in lengten van dagen. Maar dat geldt natuurlijk ook voor speciale edities single malt whisky.”

Ondernemersles: schaarste is strategie, focus creëert expertise en timing bepaalt de exit. Kies een niche (één reeks, één distillery), bouw dieptekennis op en leg elk stuk vast in woord en beeld – van aankoop tot veiling. Uiteindelijk is dat de essentie van verzamelen als investering.

Verzamelwoede

Marco Luk naar eigen zeggen een tevreden verzamelaar. Is er mogelijk toch nog ergens een heilige graal? “Ik vind het jammer Vandersteen nooit te hebben ontmoet. In 1976 heb ik hem drie keer een brief gestuurd en hierop antwoord ontvangen. Ik denk dat mijn verzamelwoede inmiddels wel zijn hoogtepunt heeft gehad, ook al komt er incidenteel nog wel iets voorbij. Een buitenkansje mag je immers nooit laten schieten, toch? Mocht er in de nabije toekomst geld vrijkomen, investeer ik het in whisky. Bij strips kan dat alleen ad hoc, in whisky kun je naar behoeven beleggen... Nog wel.”

Die ‘vloek en zegen’ typeert veel passieprojecten met rendement: je bent nooit klaar, maar juist dat opent kansen. Wie passie koppelt aan discipline en aanwijsbare schaarste, bouwt waarde op – of dat nu in papieren avonturen van Suske en Wiske is of in geduldige vaten single malt. Precies in die combinatie van emotie en strategie krijgt verzamelen als investering zijn betekenis.