Therapie to go: 100 Technieken voor een Lichter Leven

Tekst: Redactie

Hoewel zijn aanpak soms tot discussie kan leiden, bevestigen overwegend positieve feedback en recensies dat het boek door veel lezers als nuttig wordt ervaren. Een uitdaging ligt in het daadwerkelijk toepassen van de verschillende benaderingen, wat in het dagelijks leven vaak mislukt. Welke ondersteuning biedt uw boek hiervoor?

In mijn professionele praktijk vind ik het ook erg belangrijk dat cliënten specifieke technieken van mij leren die op bewijs zijn gebaseerd, oftewel waarvan de therapeutische waarde wetenschappelijk is onderbouwd. Maar zoals ervaring leert is dat op zichzelf niet voldoende. Voor mij draait het er ook om dat ze begrijpen waarom bepaalde tools nuttig zijn en dat ze hun daadwerkelijke effect kunnen begrijpen. Bijvoorbeeld, in het geval van spanning kan door een eenvoudige ademhalingstechniek, zoals bewust langzaam en rustig uitademen, de verhouding tussen zuurstof en koolstofdioxide in het bloed weer genormaliseerd worden. Dit leidt tot ontspanning van de spieren in het lichaam en een algemene ontspanningsreactie treedt op. 

Het gaat dus niet alleen om het presenteren van een bepaalde ‘wondertechniek’, maar om uit te leggen waarom en hoe het werk, of het nu biologisch, chemisch of neurologisch is, of dankzij welke leerprocessen. Daarnaast probeer ik uit te leggen hoe we deze technieken kunnen beïnvloeden en hoe ze concreet kunnen worden toegepast in het dagelijks leven. Hierin ligt misschien de toegevoegde waarde van mijn boek.

Als we weten wat ons kan helpen, waarom weerhoudt ons dan vaak om het in praktijk te brengen? Is het gebrek aan tijd?

We hebben zeker niet genoeg tijd om al deze tools te gebruiken. Ik vergelijk dat graag met een gereedschapskist, waaruit je ook niet alle gereedschappen tegelijk haalt, maar selecteert wat je op dat moment nodig hebt. Als je merkt dat een bepaalde ‘schroef’ misschien een beetje los zit, dan weet je welke therapeutische ‘sleutel’ je het beste kunt gebruiken om het aan te draaien. Het is belangrijk om prioriteiten te stellen en de verschillende tools zo efficiënt en tijdbesparend mogelijk te gebruiken.

De psychologische zelfhulpliteratuur bloeit al vele jaren. Wat maakt uw boek anders?

Het viel me op dat veel van deze boeken óf heel toegankelijk en waarschijnlijk ook nuttig zijn, maar niet altijd wetenschappelijk goed gefundeerd en actueel zijn. Of ze zijn qua stijl erg formeel en wat moeilijk te lezen, zoals klassieke zelfhulpliteratuur. Ik wilde mijn ervaringen uit de praktijk zo licht en humorvol mogelijk overbrengen.

In het hoofdstuk ‘Daarom denk ik, daarom ben ik, daarom denk ik dat ik ben – Vastgeroeste gedachten losmaken’ gaat u onder andere in op vertekende zelfbeelden. Waarom vinden mensen het zo moeilijk om zich los te maken van bepaalde, soms zelfs negatieve overtuigingen?

Zulke kernovertuigingen of schema’s die je je hele leven hebt gehoord en opgeslagen, kunnen er uiteindelijk toe leiden dat de corresponderende neuronale structuren telkens opnieuw verbonden worden en na verloop van tijd als ingesleten in de hersenen zitten. Maar alles wat je eenmaal hebt geleerd, kun je ook opnieuw leren, ongeacht je leeftijd. Ik wil in dit opzicht ‘aha’-momenten teweegbrengen en lezers uitnodigen om een keer van perspectief te veranderen of gedachte-experimenten te doen die een compleet nieuwe kijk mogelijk maken. Dit helpt ons te realiseren dat niet alles voor altijd in steen gebeiteld hoeft te zijn.

Dus het is belangrijk om vaker afstand van jezelf te nemen?

Precies. In therapie gebeurt dit automatisch wanneer je met iemand anders praat en vanuit een soort metaperspectief naar je gedachten- en gevoelswereld kijkt. Mijn boek kan hier natuurlijk niet mee worden vergeleken, maar er worden strategieën gepresenteerd die je ook in staat stellen om van perspectief te veranderen en jezelf opnieuw te bekijken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door schrijven, concrete oefeningen voor lichaamsbewustzijn of gedachte-experimenten, dus technieken die je goed alleen kunt toepassen om effectief uit bepaalde negatieve denkpatronen te stappen.

Welke rol speelt uw lichte schrijfstijl?

Ik gebruik ook graag humor in mijn therapiesessies, omdat ik denk dat het een belangrijke hulpbron is die niet onderschat mag worden. Het is echter belangrijk om altijd op dezelfde hoogte te blijven. Ik wil veel mensen bereiken, maar tegelijkertijd bewijzen dat wat ik heb geschreven substantie heeft en wetenschappelijk gefundeerd is. Het mag echter absoluut niet klinken alsof het van bovenaf wordt gedicteerd vanuit een academische ivoren toren, maar begrijpelijk en praktisch bruikbaar zijn in het dagelijks leven.

Heeft u een methode die u persoonlijk bijzonder waardeert?

Voor mij is een zeer eenvoudige maar zeer effectieve methode het ABC-schema van Albert Ellis, een van de grondleggers van cognitieve gedragstherapie. Het stelt dat een activerende gebeurtenis een beoordelingssysteem in gang zet, wat op zijn beurt leidt tot bepaalde emotionele of gedragsreacties. Als je dit model begrijpt of internaliseert, kun je je eigen stressniveau beter herkennen. Anders gezegd: we kunnen ons beoordelingssysteem bewust beïnvloeden. Hiervoor moeten we ons echter eerst bewust worden van onze automatische gedachten of gevoelens.

Volgens welk principe heeft u de 100 tools geselecteerd? Er zijn er vast nog veel meer…

Het zijn eigenlijk de therapeutische methoden die ik het meest gebruik in mijn professionele praktijk. Dat het er uiteindelijk precies 100 werden, was eerder toeval. In de loop der jaren heb ik een persoonlijk repertoire van documenten, materialen en ideeën voor mijn cliënten samengesteld. Ik ben blij als lezers nu ook feedback geven dat het boek hen bijvoorbeeld ondersteunt bij het toepassen van verworven kennis in het dagelijks leven na een klinische therapie. Of als ik merk dat het niet alleen in een therapeutische context, maar ook preventief en veerkrachtversterkend werkt.

Het was voor mij belangrijk om mijn boek zo actueel en oplossingsgericht mogelijk te schrijven en ook door middel van aanzetten tot zelfreflectie, beelden of metaforen uit films, popcultuur of wereldliteratuur aan te moedigen. Psychologische fenomenen en processen zijn op veel plaatsen te vinden, zelfs waar je het misschien het minst verwacht.

Lees hem nu digitaal -  BAAZ 3.2023

BAAZ 3.2023