De digitale revolutie: van telraam tot AI
Een kantoor zonder computers? Tegenwoordig ondenkbaar. De eerste mensen die zijn geboren ná het uitkomen van de eerste iPhone - ja, echt, dat is al 18 jaar geleden - betreedt inmiddels de werkvloer, terwijl de digitale revolutie alsmaar door blijft denderen. Bij Baaz leek het ons daarom een goed idee om voor deze transitiegids eens terug te kijken. In dit artikel lees je hoe digitalisering onze besluitvorming, bedrijfsvoering en zelfs onze hele economie radicaal veranderde.
Tekst: Coen de Jonge
Terug naar het begin: de eerste computers
In de geschiedenis van digitalisering was één schoolvak cruciaal: rekenen. Al sinds het begin der tijden zijn wetenschappers op zoek gegaan naar manieren om de rekenkunde steeds simpeler te maken. Via het telraam en de rekenliniaal zorgde deze zoektocht uiteindelijk tot het ontstaan van de differentiemachine van Charles Babbage; een mechanische rekenmachine die automatisch wiskundige tabellen kon genereren. Dit koste nogal wat en woog naar het schijnt 15 ton, maar het legde de basis voor (en wordt soms zelfs gezien als) de eerste computer - rekenaar in het Nederlands, trouwens.
Na de differentiemachine ontwierp Charles de analytische machine, die samen met de eerste “computerprogramma’s” van Ada Augusta zorgde voor de uitvinding van wat wordt beschouwd als de eerste digitale computer in de digitale revolutie, in 1938. Vanaf de Tweede Wereldoorlog werden computers steeds belangrijker, onder andere in het ontcijferen van geheime codes - o.a. door Alan Turing, zoals te zien in de film The Imitation Game. Het moest alleen nog even duren voor computers voor iedereen bruikbaar werden.
Van mainframe tot PC (jaren ’50–’80)
In de digitale revolutie werden er vanaf de jaren ‘50 computers voor het eerst op de werkvloer toegepast. Overheden en grote bedrijven - Shell was in Nederland de eerste - gebruikten mainframes voor berekeningen, boekhouding en opslag. Deze systemen waren duur, groot en exclusief voor specialistische toepassingen, zoals belastingdiensten, defensie of verzekeraars.
Ondanks die minpunten bleken computers ontzettend handig. Ze zorgden voor extra rekencapaciteit, foutvermindering en snelheid in complexe zaken. Ze werden met meerdere mensen bestuurd, tot in de jaren ‘80 IBM met de eerste Personal Computer of PC kwam. Deze was samengesteld uit een hoop verschillende onderdelen, opgekocht van andere bedrijven, zoals het besturingssysteem van een klein bedrijfje genaamd Microsoft. Het zorgde voor de volgende revolutie in computerland.
De doorbraak van de PC en het internet (jaren ’90)
In de jaren negentig werd de computer standaard in elk kantoor. PC’s zorgden niet alleen meer voor rekenkracht, maar voor een hele nieuwe wereld: de World Wide Web. Het internet werd publiek domein.
Voor ondernemers betekende dit een nieuw tijdperk: sneller schakelen, centraliseren van informatie en het ontstaan van online marketing. Ook zorgden e-mail, tekstverwerkers en de eerste ERP-systemen voor efficiëntie in communicatie en administratie.
Een nieuw millennium: samenwerken zonder grenzen
Met de opkomst van mobiele technologie, laptops en later smartphones, werd werken niet langer locatiegebonden. Cloudplatformen als Google Drive, Dropbox, Microsoft Azure en Amazon Web Services maakten het mogelijk om informatie overal beschikbaar te maken en realtime samen te werken.
Voor bedrijven betekende dit dat er op een veel grotere schaal gewerkt kon worden, zonder al te veel te investeren in nieuwe infrastructuur. Flexibiliteit en bereikbaarheid groeiden uit tot kernwaarden in werkcultuur en klantrelaties. Met de komst van smartphones en laptops werd het overal en altijd mogelijk te werken.
AI, automatisering en de kracht van data
En zo zijn we bij het heden aangekomen. Kunstmatige intelligentie, machine learning en big data stellen bedrijven in staat om met steeds krachtigere analyses voorspellend te werken. Beslissingen zijn niet langer gebaseerd op onderbuikgevoel, maar op datagestuurde inzichten.
Van klantenservice tot voorraadbeheer en risicobeheersing: digitalisering transformeert complete businessmodellen. Zonder grip op data verlies je binnen no-time terrein. En met de sneltreinvaart waarmee digitalisering door blijft gaan, kan achterblijven fataal worden.
De digitale revolutie:
Hoofdrolspelers en cruciale momenten
Verantwoordelijk voor de eerste besturingssystemen op PC. Is met Windows en Office niet meer weg te denken van de werkvloer.
Apple
Afgelopen 2 decennia dé innovator in het digitale landschap. Bracht met de iPhone de allereerste smartphone op de markt en zorgde daarmee voor een fundamentele aardverschuiving.
IBM
Bracht met de PC computers aan de gewone man. Was aan het begin van de digitale revolutie verreweg de belangrijkste partner voor bedrijven.
CERN
Geen écht bedrijf, maar de Europese Raad voor Kernonderzoek ontwikkelde het World Wide Web. www is nog steeds voor elke website te vinden.
Werd de verzamelplaats op het internet. Nog steeds synoniem voor ‘iets opzoeken.’ Is met overname van onder andere Youtube en Android een groot onderdeel van menig internetgebruiker.
1989 - De uitvinding van het internet of het World Wide Web
2006 - Lancering van Amazon Web Services, de eerste aanbieder van cloudopslag
2007 - Introductie van de iPhone, ‘s werelds eerste smartphone
2020 - De coronapandemie versnelde uit noodzaak de opkomst van virtuele dienstverlening en samenwerkingsmogelijkheden
2022 - Doorbraak generatieve AI met ChatGPT en Midjourney
Lees meer
