Merkverwatering: je merk synoniem met een product

Dat gebeurt vaker dan je denkt - wacht jij bijvoorbeeld wel eens op je Airfryer, terwijl je met een glas Ranja in je hand door je Luxaflex naar je Kliko kijkt? Ik bedoel maar! Dit fenonomeen wordt merkverwatering genoemd, en wij hebben de meest opvallende producten die er last(?) van hebben op een rijtje gezet.

1. Luxaflex

Hier kwam het idee van dit artikel van - op ons kantoor kwamen we er tot veler verbazing achter dat de horizontale gordijnachtige zonneweringen in de volksmond bij een merknaam worden genoemd. Luxaflex is een merk van Hunter Douglas, synoniem geworden met jaloezieën. Fijn voor Hunter Douglas - zij zijn nog steeds marktleider op het gebied van raambekleding.

2. Aspirine

Aspirine is een pijnstiller van het bedrijf Bayer. Het was zo'n revolutionair product, dat het zich te snel verspreidde en Bayer geen grip meer kon houden op de naam. Ze raakte daardoor de juridische bescherming kwijt, waardoor we het woord nu zonder aangeklaagd te worden kunnen gebruiken.

3. Frisbee

Frisbee, een product van het bedrijf Wham-O, is nu in gebruik voor alle plastic vliegende schijven. Het product kwam in de jaren '50 op de markt en werd zo populair dat weinig mensen nu nog weten dat het ooit een merk was. Dat is ook wel logisch: Ultimate Flying Discs bekt toch een stuk minder lekker.

4. Thermos(fles)

'Zit er nog wat koffie in de Vacuüm geïsoleerde drinkfles?' Dat kan korter. De Thermosfles is een product van het bedrijf, je raadt het al, Thermos, en staat synoniem voor eigenlijk alle warmhoudcontainers. Het zou zelfs kunnen dat de term over is geslagen naar alles wat warm houdt; waar zou thermokleding anders vandaan komen?

5. Hageslag

Het feestelijke, oer-Hollandse broodbeleg draagt de naam van een bedenksel binnen het bedrijf Venco. De naam komt zo goed overeen met wat het product is, dat het gelijk keihard aansloeg. Behalve in België: daar wordt hageslag in de volksmond ook wel muizenstrontjes genoemd. Ook lekker.

6. Waxine

Nog een Nederlandse uitvinding: Verkade bracht theelichtjes gemaakt van 'wax' en 'paraffine' op de markt, en combineerde die termen tot waxine. Het sloeg aan, en in 1984 werd de term al toegevoegd aan de Dikke van Dale.

7. Jet Ski

Weer een term die redelijk overeen komt met wat het daadwerkelijk doet. De Jet Ski is een product van het Japanse Kawasaki, en is als éénpersoonswaterscooters synoniem geworden voor alle kleinere, snelle waterscooters. Gelukkig gebruikte de Gebroeders Ko nog de 'oude' benaming.

8. Vaseline

Deze aardolie-gel voor huidverzorging is niet meer weg te denken uit onze badkamerkastjes. Het merk van Unilever is nu synoniem voor eigenlijk alle huidbeschermende zalven.

9. Fotoshoppen

Digitale beeldbewerking kennen we vooral onder de naam die Adobe heeft bedacht. Hun programma Photoshop is dan ook verreweg de bekendste op dit vlak. Op het digitale vlak zien we wel vaker dit soort gevallen, wat dat betreft: heb jij wel eens een Tikkie gestuurd, of weet je niet wat het is? Google het dan maar even.

10. Jacuzzi

De laatste van deze lijst, dus tijd om te relaxen. Dat gaat natuurlijk het allerbest in een Jacuzzi, vernoemd naar de uitvinder Candido Jacuzzi. Bubbelbad klinkt dan misschien eigenlijk wel iets leuker.

Merkverwatering als doel

Goed, zo zijn er nog een heleboel bekendere te noemen. Een Spa'tje nog, bijvoorbeeld, of Pampers. Hoe een merk de algemene term van een product wordt, verschilt. Soms is een product gewoon zo revolutionair dat je er niet omheen kunt, soms is het marktaandeel van een bedrijf ongekend groot, of soms bekt het gewoon een stuk lekkerder. Een ding is zeker: het moet fantastisch zijn om overal en nergens je merknaam terug te horen.