Daling zelfstandigen in zorg raakt thuiszorg en opvang

In de afgelopen negen maanden, van november 2024 tot en met juli 2025, verdwenen er in de thuiszorg per saldo 2.570 zzp’ers, een afname van 7,8%. In de kinderopvang waren het er 1.378 (10% afname) en de categorie ‘overige paramedische praktijken en alternatieve genezers’ zag per saldo 1.606 zzp’ers vertrekken (2,9%). Onder de laatste categorie vallen ook de verpleegkundigen in ziekenhuizen.

Afname starters, toename stoppers

KVK vergeleek ook het aantal starters en stoppers in de periode november 2024 tot en met juli 2025 met dezelfde periode een jaar eerder, november 2023 tot en met juli 2024. In de thuiszorg neemt het aantal starters in die vergelijking af met 51% (3.151 vs. 1.542), in de kinderopvang is dat ook 51% (1.073 vs. 521) en in de categorie waaronder de ziekenhuisverpleegkundigen vallen gaat het om 44% (4.274 vs. 2.637).

Bij de stoppers is een tegengesteld beeld zichtbaar. In de thuiszorg nam het aantal stoppers in de genoemde vergelijking toe met 94% (2045 vs. 3974), in de kinderopvang met 77% (948 vs. 1680) en in de categorie waaronder de verpleegkundigen vallen is dit 63% (2645 vs. 4302).

Branche-specifiek

Joris Knoben, hoogleraar Strategie en Ondernemerschap aan de Tilburg School of Economics and Management: 'De ontwikkelingen rondom zzp’ers zijn sterk branche-specifiek. Binnen de zorg zijn er branches waar het aantal zzp’ers groeit, zoals praktijken van tandartsen en psychologen, maar ook waar deze sterk daalt. Branches waar het aantal zzp’ers daalt worden gekenmerkt door grote zorgen over schijnzelfstandigheid, zoals de thuiszorg, en/of door beslissingen van opdrachtgevers om niet meer met zzp’ers te werken, zoals de kinderopvang.'

Knoben ziet dit gedifferentieerde beeld ook in andere sectoren. 'Zo stijgt het aantal zzp’ers in de logistiek, terwijl specifiek in de branche koeriersdiensten een duidelijke daling zichtbaar is. Al met al onderstreept dit het belang van een genuanceerde kijk op de ontwikkelingen rondom zzp’ers', aldus Knoben.

KVK ZZP-monitor: relatief constant beeld

In de afgelopen maanden geeft de KVK ZZP-monitor een relatief constant beeld, het totaal aantal zzp’ers in alle sectoren van de Nederlandse economie neemt zeer licht toe. Tegelijk blijft, steeds vergeleken met dezelfde maand een jaar eerder, een afname van het aantal starters en een toename van het aantal stoppers zichtbaar. Alleen in de zorg neemt het reële aantal zzp’ers nog structureel licht af.

'De relatief constante aantallen zzp’ers verhullen grote verschillen in de ontwikkelingen per branche', zegt Knoben. 'Veel van deze verschillen zijn logisch gezien de aandacht voor schijnzelfstandigheid en, vanuit de overheid, wenselijk. Ik verwacht dat deze trend zich doorzet tot zeker 2026 omdat de belastingdienst vanaf dat jaar weer echt gaat handhaven op schijnzelfstandigheid; 2025 is een overgangsjaar. Voor de periode daarna zal veel afhangen van keuzes die een nieuw kabinet gaat maken over de omgang met zzp’ers.'