AI en duurzaamheid in organisaties: uitdagingen en kansen

Steeds meer bedrijven zetten AI in om processen te optimaliseren en data-gedreven beslissingen te nemen, terwijl strengere EU-regels hen dwingen om duurzaamheid structureel te verankeren in hun strategie. Hoe kunnen grote organisaties hierop inspelen?

In dit artikel verkennen we AI en duurzaamheid in organisaties – hoe efficiëntie, ethiek en regelgeving samenkomen.

De menselijke factor in digitale transformatie

Hoewel AI en digitalisering bedrijven efficiënter kunnen maken, blijft de menselijke factor cruciaal. Succesvolle implementatie hangt af van hoe medewerkers worden meegenomen in het proces.

Effectief verandermanagement binnen digitale transformatie omvat:
 

• Transparante communicatie over de impact van technologie.
• Training en educatie voor effectief gebruik van AI-oplossingen.
• Leiderschapscoaching om complexe veranderingen te begeleiden.

Ernst en Young (EY) ondersteunt organisaties bij deze trajecten door verandermanagement en strategisch advies te bieden. Dit helpt bedrijven niet alleen om de implementatie van AI succesvol te laten verlopen, maar ook om de interne acceptatie en effectiviteit te vergroten.

Lees ook: Zo zet je als organisatie in op het thema duurzaamheid

AI: efficiëntie en ethiek in balans

Kunstmatige intelligentie biedt ongekende mogelijkheden voor efficiëntie en innovatie, maar roept ook vragen op over ethiek en regelgeving. Veel organisaties implementeren AI voor:
 

• Datagedreven besluitvorming → predictive analytics en geautomatiseerde rapportages.
• Risicobeheer en compliance → fraudeopsporing en geoptimaliseerde audits.
• Klantinteracties en automatisering → chatbots en AI-gestuurde analyses.

Met de komst van de AI Act van de Europese Unie, die striktere regelgeving introduceert voor het gebruik van AI, moeten bedrijven een gestructureerde AI-governance aanpak ontwikkelen. Dit betekent onder andere:
 

• Transparante besluitvorming over AI-gebruik en ethische richtlijnen.
• Continue monitoring en evaluatie van AI-systemen om risico’s te minimaliseren.
• Naleving van wetgeving zoals de AI Act en GDPR.

EY helpt bedrijven bij het ontwikkelen van AI-governancestructuren en strategische kaders om AI op een verantwoorde en effectieve manier in te zetten.

Lees ook: De AI Act komt eraan: 5 stappen om je organisatie voor te bereiden

Nieuwe ontwikkeling – energieverbruik en verantwoorde AI

Volgens de International Energy Agency (IEA) verbruiken datacenters inmiddels ongeveer 1,5 % van het wereldwijde elektriciteitsverbruik, waarvan circa 3 % in de EU. De toenemende AI-vraag kan dit verbruik tegen 2030 meer dan verdubbelen als er geen efficiëntiemaatregelen worden genomen. Daarom ontstaan nieuwe “Green AI”-initiatieven die modellen optimaliseren voor energie-efficiëntie en transparantie in CO₂-impact.

Praktijkvoorbeeld AI en duurzaamheid in organisaties: GreenPT

Een concreet voorbeeld is het Nederlandse AI-platform GreenPT, dat in 2025 werd gelanceerd met als missie de milieu-impact van AI zichtbaar te maken per individuele aanvraag. Voor elke AI-vraag toont het platform in real time hoeveel energieverbruik en CO₂-uitstoot daarmee gepaard gaat. GreenPT draait volledig op hernieuwbare energie, gebruikt Europese servers (AVG-conform, ISO 27001, SOC 2) en biedt geoptimaliseerde modellen die 20–30 % efficiënter presteren dan standaardvarianten – zonder kwaliteitsverlies. Door deze transparantie kunnen organisaties bewuster AI-verbruik sturen en verantwoording nemen in hun duurzaamheidsstrategieën.

Duurzaamheid: verplichting of strategische kans?

Duurzaamheid is geen keuze meer, maar een noodzakelijke kernwaarde voor grote organisaties. Nieuwe Europese regelgeving zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) verplicht bedrijven om verantwoording af te leggen over hun milieu-impact en sociale verantwoordelijkheid.

Recente praktijk laat zien dat bedrijven die vroegtijdig op CSRD anticiperen, zoals Heineken en ASML, niet alleen beter scoren op ESG-doelen maar ook efficiënter rapporteren door gebruik van AI-gestuurde data-analyse.

Organisaties die duurzaamheid structureel in hun strategie verankeren, richten zich op:
 

• Duurzaamheidsrapportages om transparantie te bieden over ESG-prestaties.
• Klimaatrisico-assessments om strategische beslissingen toekomstbestendig te maken.
• Circulaire economie en CO₂-reductie om zowel ecologische als economische waarde te creëren.

Voor veel bedrijven is duurzaamheid niet alleen een verplichting, maar ook een kans om zich te onderscheiden. EY biedt ondersteuning bij de vertaling van regelgeving naar strategische duurzaamheidstrajecten en helpt organisaties bij het ontwikkelen van effectieve ESG-strategieën.

lees ook: Enkele tips voor duurzaam ondernemen

Strategische keuzes voor CFO’s en CEO’s

AI en duurzaamheid zijn nauw met elkaar verbonden. Data-analyse speelt een steeds grotere rol in duurzaamheidsbeleid, terwijl AI-bedrijven te maken krijgen met eisen rondom energieverbruik en ethiek.

Cruciale strategische keuzes:
 

• Hoe zetten we AI en automatisering in zonder de menselijke maat te verliezen?
• Hoe zorgen we ervoor dat AI-oplossingen ethisch en verantwoord blijven?
• Hoe integreren we duurzaamheid als een kernwaarde in de bedrijfsstrategie?

Door AI en duurzaamheid als één geïntegreerde strategie te benaderen, kunnen organisaties toekomstbestendige keuzes maken die zowel economische groei als maatschappelijke impact stimuleren. EY biedt inzichten en begeleiding bij deze strategische vraagstukken en helpt bedrijven met een effectieve implementatie van AI en duurzaamheidsbeleid.

lees ook: Een blik op de digitale transformatie van ons bedrijfsleven

Conclusie

In een snel veranderende zakelijke omgeving is het cruciaal dat grote organisaties AI en duurzaamheid strategisch omarmen. Door technologische innovatie af te stemmen op menselijk kapitaal en ethische richtlijnen, versterken bedrijven niet alleen hun concurrentiepositie, maar dragen ze ook bij aan een duurzame, toekomstgerichte economie.

Volgens recente analyses van de European Parliament Think Tank kan de energievraag van AI tussen 2025 en 2030 meer dan verdubbelen als organisaties geen efficiëntere, groene modellen inzetten. Bedrijven die nu kiezen voor transparante AI-governance en energie-efficiënte modellen bouwen daarmee vooruit op de toekomst – zowel strategisch als maatschappelijk.

Succesvolle implementatie van AI en duurzaamheid in organisaties vraagt om een integrale aanpak, waarin governance, verandermanagement en strategische besluitvorming samenkomen. Organisaties die nu investeren in deze thema’s, creëren niet alleen veerkracht voor toekomstige regelgeving, maar ook nieuwe kansen voor groei en innovatie.

Wil je meer weten over hoe AI en duurzaamheid jouw organisatie kunnen versterken? browse verder op Baaz en WinmagPro voor meer artikelen en praktische inzichten.