'Hoger risico op misstanden door stapsgewijs afbouwen looninhouding arbeidsmigranten'
Van de bijna 1 miljoen arbeidsmigranten in Nederland woont een groot deel in huisvesting via het uitzendbureau. De overheid wil stoppen met het systeem waarbij werkgevers huisvestingskosten mogen inhouden op het minimumloon. Voor dat besluit loopt nu een internetconsultatie.
De maatregel lijkt een stap richting meer onafhankelijkheid voor arbeidsmigranten. OTTO Work Force waarschuwt echter dat de gekozen tussenoplossing – een jaarlijkse afbouw van 5 procentpunt – juist nieuwe risico’s met zich meebrengt. We pleiten voor een duidelijke knip tussen wonen en werken, maar dan wel in één keer, met goede randvoorwaarden voor veilige en betaalbare huisvesting.
De huidige regeling biedt bescherming. Dankzij de inhoudingsmogelijkheid en het recent ingevoerde prijs-kwaliteit-systeem (PKS) voor huisvesting is er een maximumhuur die tevens gekoppeld is aan de kwaliteit van de woning. Hogere huur is daarbij enkel toegestaan bij meer en betere voorzieningen van de woning. Deze koppeling wordt gecontroleerd via de loonstrook, wat misbruik helpt voorkomen en arbeidsmigranten beschermt tegen te hoge kosten. Als deze regeling wordt afgebouwd zonder alternatief, moeten verhuurders vooraf huur en borg vragen. Dat verhoogt de financiële drempel en het risico op uitbuiting, vooral als werk onverwacht stopt of borg niet wordt terugbetaald.
OTTO Work Force is al jaren voorstander van het loskoppelen van wonen en werken, mits zorgvuldig uitgevoerd. De huidige tussenfase is onduidelijk en moeilijk uitvoerbaar. Die onduidelijkheid maakt het systeem kwetsbaar voor misbruik en ondermijnt het PKS, dat juist bedoeld is om kwaliteit en betaalbaarheid te waarborgen.
Een toekomst zonder looninhouding is mogelijk, maar alleen met stevige waarborgen. Denk aan toezicht op huurprijzen en handhaving op misbruik, uitgevoerd door overheid en toezichthouders. Alleen dan kunnen we de afhankelijkheid tussen werkgever en werknemer echt doorbreken, zonder dat de arbeidsmigrant daarvoor de prijs betaalt. Cruciaal is dat dit beleid klaar is vóór de afbouw van de huidige regeling start.
OTTO Work Force roept het ministerie op om de maatregel te heroverwegen en samen met betrokken partijen een denktank op te richten. Hierin kunnen overheid, verhuurders en vakbonden werken aan effectief beleid dat misstanden voorkomt en arbeidsmigranten beschermt.

Raymond Puts, OTTO Work Force.