Henk Jan Beltman: ‘Door de beroerte werd ik weer even wakker geschud’

Als we Henk Jan van de trap in het Tony’s Chocolonely kantoor af zien komen, is het eerste wat we vragen: ‘Hoe gaat het nu met je?’ De 41-jarige ondernemer antwoordt meteen: ‘Het gaat heel goed. Ik ben hersteld van de beroerte en ben nu weer bijna de oude. Soms vind ik het nog lastig om meteen te antwoorden, als ik emotioneel word dan stotter ik en ik kan geen lange stukken tekst lezen of produceren. Het is gek wat zo’n beroerte uiteindelijk met je doet, want ik kon bijvoorbeeld niet meer praten. Ik ben heel hard op mijn plaat gegaan. Het was wel een geruststelling dat ik zo’n goed team heb, want zij hebben het een half jaar zonder mij moeten doen. Iedereen heeft het super gedaan, dat was gaaf om te zien. Maar het was ook mega frustrerend dat ik in de tijd dat ik thuis zat niet gebeld werd met de vraag: “Hoe zit dit? En wat moeten we nu doen?” Een ondernemer denkt vaak dat hij onmisbaar is voor een bedrijf, maar ik heb gemerkt dat mijn team het ook goed zonder mij kan en daarom ben ik zo ontzettend trots op ze.’

Toen Henk Jan in november 2013 naar kantoor ging, merkte hij dat er iets niet in orde was. Zo kon hij bijvoorbeeld niet uit zijn woorden komen en stotterde hij veel. Hij kroop achter de computer en zocht op Wikipedia op wat er met hem aan de hand was. ‘Ik zocht op wat het verschil was tussen een tia en een hersenbloeding. Al snel had ik de verschillen gevonden en werd ik rustiger, want het was geen hersenbloeding. Er ontstond ook een gecontroleerde paniek in het team: “Wat is er met Henkie aan de hand?”, vroegen ze zich af. Ik heb Eva gebeld, zij was verantwoordelijk voor de verkoop, met de vraag of zij het bedrijf over wilde nemen. Dit wilde ze en ik ging naar het ziekenhuis. Het is heftig, maar we moeten het zeker niet overdramatiseren. Iedereen maakt dingen mee in zijn leven. Je kunt niet altijd geluk hebben. Door de beroerte werd ik weer even wakker geschud. Ik probeer van alles te leren en ik ben positief. Als je alle dingen van de zonnige kant bekijkt, hoe erg ze ook zijn, dan zit daar altijd een les in. Ik heb geleerd dat je eruit moet halen wat erin zit en zo leef ik nu ook.’ De uiteindelijke oorzaak van de beroerte is nooit gevonden. ‘In het ziekenhuis zeiden ze dat langdurige stress ook een beroerte kan veroorzaken en ik denk dat dit ook de oorzaak is geweest. Dit is verder niet uit de onderzoeken gebleken, dus zeker weten doe ik het niet. Ik heb me een tijd erg druk gemaakt, want Tony’s Chocolonely groeide bijvoorbeeld te hard en ik was weinig thuis. Dat zat me niet lekker.’ Na een half jaar maakte Henk Jan weer echt deel uit van het team. Hij merkte dat het team sterker en hechter is geworden door zijn afwezigheid. ‘Er zijn een aantal mensen opgestaan die cruciaal voor het bedrijf geworden zijn. Zij hebben in de tijd dat ik afwezig was mijn rol ingekleurd. Eva deed voorheen de verkoop, maar nu is ze algemeen directeur, ofwel First Lady of Chocolate.’

Prijzen

Ondanks dat Henk Jan begin 2014 niet zijn mannetje heeft gestaan, won hij met zijn bedrijf in dat jaar wel een aantal prijzen. Tony’s Chocolonely werd in de verkiezing van Great Place to Work uitgekozen tot Beste kleine werkgever en de Chief Chocolate Officer won de Amsterdamse Ondernemersprijs. ‘Hier ben ik echt trots op. De Amsterdamse Ondernemersprijs vond ik wel een beetje gek. Het is raar om een prijs te winnen die over één persoon gaat en niet over het hele bedrijf. Ik heb het dan ook geïnterpreteerd als een prijs voor het hele team. Zeker als je weet dat ik een tijdje uit de running was, dan is het best raar dat ik aan het einde van dat jaar ineens de beste ondernemer van Amsterdam ben. Ik ben er ontzettend blij mee hoor, het is een blijk van waardering.’ Voor de Amsterdamse ondernemer laten deze prijzen ook zien dat de oproep van Tony’s Chocolonely gehoord wordt. Hij benadrukt dat de missie om de chocoladewereld honderd procent slaafvrij te maken gehaald moet worden en alle aandacht helpt daarbij.

Buitenlandplannen en chocoladefabriek

Aan groot denken en mooie plannen maken heeft Henk Jan geen gebrek. Als je hem hoort praten, is het meteen duidelijk: deze man wil de chocoladewereld écht slaafvrij maken. Om dit doel te verwezenlijken is de ondernemer met zijn team al druk bezig met buitenlandplannen. De eerste stap wordt gemaakt naar Amerika, daar moeten begin oktober de eerste chocoladerepen in de winkels liggen. Daarna zal Engeland volgen en misschien nog wel meer landen. Maar dat is niet het enige waar Henk Jan mee bezig is. Hij wil ook de droom van zijn twee kinderen Bente en Ties, en stiekem ook van zichzelf waar maken. ‘Ik wil over ongeveer drie jaar een echte Tony’s Chocolonely chocoladefabriek à la Willy Wonka openen in Amsterdam’, vertelt hij met een brede glimlach op zijn gezicht. ‘Het is eigenlijk onze keuken, maar dan in het groot. Ook willen we daar natuurlijk aandacht besteden aan de problematiek. Vragen als "Wat is slavernij? Wat is er mis in de chocoladewereld? Hoe kunnen we onze verantwoordelijkheid nemen?", staan dan centraal.' Een fabriek openen is één, maar Henk Jan wil meer. Hij wil ook aan de slag met een promotieonderzoek. ‘Ik wil promoveren aan de Universiteit Utrecht. Ik heb mijn taken als algemeen directeur bij Tony’s Chocolonely overgedragen aan Eva. Toen ik de beroerte kreeg kon ze het goed, dus nu moet dat ook goed komen. Daarmee speel ik mezelf wat meer vrij om me bijvoorbeeld met new business bezig te houden en mijn onderzoek te kunnen doen. Ik wil graag onder meer de relatie tussen geld en impact onderzoeken. Als je die relatie niet ziet, dan kun je de wereld niet veranderen. Dit onderzoek en het verwezenlijken van de fabriek staan helemaal in het teken van het slaafvrij maken van de chocoladewereld. Ik denk dat we over tien jaar onze missie gehaald hebben, dan is alle chocolade slaafvrij. Laten we afspreken dat we dan weer een interview doen en kijken of het echt gelukt is.’

Over Tony's Chocolonely

Tony’s Chocolonely is ontstaan vanuit het tv-programma Keuringsdienst van Waarde. In dit programma brengen journalisten misstanden over de productie van voedsel en andere producten aan het licht. In 2003 kwam journalist Teun van de Keuken erachter dat er nog steeds slavernij bestaat. In West-Afrika, waar de meeste cacao vandaan komt, blijkt dat slavernij nog veel voorkomt. Teun ging op onderzoek uit en in 2005 stapte hij op chocoladebedrijf Nestlé af om te vragen of zij een slaafvrije reep konden produceren. Het bedrijf gaf niet thuis en voor de journalist was het genoeg geweest. Hij besloot om zelf het goede voorbeeld te geven. Op 29 november 2005 bracht Teun (Tony) de eerste (lonely) slaafvrije chocoladereep (choco) op de markt. De vraag was zo groot dat er 13 duizend repen werden besteld. Dit was de start van het Tony’s Chocolonely tijdperk.

Foto © Gerard Henninger