Flexibel werken: brengt 2017 meer werk en zekerheid?

En deze drie contracten mogen aansluitend maximaal twee jaar duren. Laat je de werknemer na die drie contracten of na twee jaar voor je doorwerken dan is deze werknemer voor onbepaalde tijd in dienst. En wat ook nieuw is, is dat de onderbrekingsperiode meer dan zes maanden moet zijn wil de keten opnieuw gaan tellen. Dat heeft voor verschillende branches nadelige consequenties. Denk bijvoorbeeld aan de bouw en het onderwijs.

Seizoensgebonden

De regeling kreeg al veel kritiek voordat deze in werking was getreden. Werkgevers die afhankelijk zijn van tijdelijke werknemers vreesden hun gekwalificeerd tijdelijk personeel kwijt te raken. Dat geldt met name in bijvoorbeeld de landbouw en horeca waar veel banen van het seizoen afhankelijk zijn. Vast werk kan in die branches door werkgevers om bedrijfseconomische redenen niet worden aangeboden. En dus zal de werkgever telkens naar nieuw tijdelijk personeel op zoek moeten gaan.

Van flex naar vast

Ondernemers die de problemen voorzagen, bedachten uiteraard nieuwe varianten om in de tijdelijke behoefte van extra hulpkrachten te voorzien. In plaats van personeel tijdelijk in dienst te nemen werd, en wordt er, gekozen voor de inzet van ZZP’ers. Door het aanstellen van ZZP’ers nam het aantal flexwerkers sterk toe. Het uitganspunt van de Wet werk en zekerheid is nu juist ‘van flex naar vast’. Niet het gewenste resultaat dus wat de regering voor ogen had. Daarom trof de regering maatregelen. De VAR-verklaring werd afgeschaft en vervangen door de Wet Deregulering Arbeidsrelaties (Wet DBA).

Kritieken

De belastingdienst zou schijnzelfstandigheid voortaan zowel bij de zelfstandige als de opdrachtgever aanpakken. Deze wet viel niet goed bij opdrachtgevers en ZZP’ers en de kritiek werd al snel overgenomen door de politiek. De kritiek is zelfs zo aangegroeid dat de staatssecretaris van Financiën, Wiebes, liet weten handhaving van de regels op te schorten tot minimaal 1 januari 2018. De tussentijd kan dan gebruikt worden om een antwoord te bedenken voor alle kritieken. Gevolg is echter dat onzekerheid blijft en veel ZZP’ers zonder opdrachten zitten.

Ongewenst gevolg

Door de vele wijzigingen in de wetgeving zijn werkgevers, flexwerkers en zelfstandigen in grote onzekerheid gebracht. Zij weten niet waar ze aan toe zijn. Werkgevers zijn uiterst benauwd om tijdelijke krachten na drie contracten een vast contract aan te bieden Dit omdat het er onder het nieuwe ontslagrecht niet bepaald eenvoudiger op is geworden om een vast contract te beëindigen. Het ongewenste gevolg is dat de tijdelijke arbeidskracht na drie contracten of twee jaar weer op straat staat. De nieuwe ketenregeling heeft dan ook verstrekkende gevolgen. Bijvoorbeeld binnen het onderwijs. De onderwijssector ziet vaak geen mogelijkheid om invalkrachten in te zetten. Leerlingen worden daardoor noodgedwongen naar huis gestuurd.

Zekerheid

De afgelopen regeringsperiode lag de nadruk op meer vast werk en minder flex. Meer zekerheid voor de werknemer. Helaas moet vastgesteld worden dat die zekerheid er maar zeer ten dele is gekomen. De discussie over vast of flexibel werken, ontslagbescherming, zelfstandige, opdrachtgeverschap en gezagsverhouding zal de komende maanden in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen verder opgevoerd worden.

Onoverbrugbaar

De tegenstellingen lijken nu extreem groot en onoverbrugbaar. Een oplossing lijkt zich op korte termijn niet aan te dienen. En ik ben niet de enige die dat denkt, getuige de opschorting van de handhaving van de Wet DBA tot minimaal 1 januari 2018. In 2017 zal de sleutel die de poort opent naar een nieuw tijdperk moeten worden ontwikkeld. Een tijdperk waar vast en flexibel arbeid niet als twee grootheden tegenover elkaar staan maar als complementaire eenheden worden gezien.